Drodzy Czytelnicy!
Kilka dni temu do Sejmu trafi ła ustawa dotycząca nauki i szkolnictwa wyższego. Ustawa została stworzona na podstawie trzech wstępnych projektów, i według rządzących zawiera rozwiązania postulowane przez ekspertów. Jaka treść ostatecznie wyjdzie z Sejmu, na razie nie wiadomo. Czy poprawi funkcjonowanie wyższych uczelni, czy będzie kolejną reformą oddziałująca głównie w sposób biurokratyczny na i tak obciążone tych problemem szkoły wyższe, zobaczymy. Raczej nie rozwiąże ona problemu powstawania coraz to nowych wydziałów Medycyny Weterynaryjnej bądź takowych kierunków w ramach wydziałów pokrewnych. Jako nauczyciel akademicki, który ma na swoim koncie dydaktycznym już kilkanaście roczników absolwentów, jestem zaniepokojony poziomem kształcenia przyszłych lekarzy weterynarii. Nakłady na dydaktykę pozostają stale takie same, przy zwiększeniu liczby studiujących. Dla nowo powstających wydziałów problemem jest stworzenie odpowiedniej kadry oraz zaplecza dydaktycznego. Niedobory w odpowiedniej liczbie nauczycieli akademickich „łatane” są dydaktykami z innych wydziałów z kraju bądź z zagranicy. Ale czy bez stałego kontaktu nauczyciel-student, który jest obecny nieustannie, nie tylko podczas bloku ćwiczeniowego raz w miesiącu, jesteśmy w stanie wychować rzetelnych absolwentów i przyszłych lekarzy weterynarii? Mam nadzieję, że rzeczona ustawa chociaż w minimalnym stopniu rozwiąże ten problem.
W oddawanym do Państwa rąk numerze „Weterynarii w Terenie” tematem sezonu są ektoparazytozy bydła, autorami artykułu są dr hab. Mirosław Mariusz Michalski oraz prof. Krzysztof Tomczuk. Po latach sukcesów w walce z pasożytami powoli powstaje sytuacja zbliżona do leczenia chorób bakteryjnych antybiotykami. Coraz szerzej pojawia się oporność na leki przeciwpasożytnicze, inwazje stają się coraz trudniejsze do kontrolowania. Warto zatem, czytając ten artykuł, odświeżyć sobie wiedzę na temat pasożytów bydła. Mam nadzieję, że pozostałe artykuły zamieszczone w tym numerze będą dla Państwa równie ciekawe. Staramy się bowiem tak dobrać tematy, aby były one interesujące dla wszystkich czytelników, i niosły ze sobą jak najwięcej praktycznych treści.
Życzę przyjemnej lektury.
Nowości ze świata medycyny weterynaryjnej zwierząt gospodarskich
Rozwój i opłacalność produkcji zwierzęcej zależą między innymi od sprawnej ochrony zdrowia zwierząt i skutecznego zwalczania różnorakich ich chorób, w tym parazytoz. Jedną z przyczyn strat ekonomicznych w hodowli bydła, a szczególnie bydła mlecznego, są inwazje pasożytów zewnętrznych. Większość z nich jest powszechnie znana, ale w wielu przypadkach są one niedoceniane. W opracowaniu zawarto krótki przegląd najważniejszych ektoparazytoz bydła, z omówieniem istoty ich cyklu rozwojowego, patogenezy, inwazyjności, rozpoznawania, leczenia i zwalczania.
Preparaty przeciwko pasożytom zewnętrznym bydła
Rozmowa z dr. hab. Mirosławem M. Michalskim, pracownikiem Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego w Olsztynie. Jego głównymi zainteresowaniami są parazytologia i inwazjologia weterynaryjna, biologia ogólna, jak również dawna medycyna i weterynaria oraz wpływ inwazji pasożytniczych na przebieg światowych konfliktów zbrojnych. Członek Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego i Polskiej Rady Konsultacyjnej ds. Parazytoz Zwierząt Towarzyszących ESCCAP Polska.
Choroby metaboliczne bydła mlecznego to wciąż poważny problem współczesnej medycyny weterynaryjnej. Zaburzenia mające swój początek w charakterystycznym dla zwierząt wysokowydajnych ujemnym bilansie energetycznym przekładają się bezpośrednio i pośrednio na zaburzenia ich płodności. Jednostki takie jak: stłuszczenie wątroby, ketoza, subkliniczna kwasica żwacza, hipokalcemia i hipomagnezemia należy rozpatrywać jako cały zespół powiązanych problemów.
Nowoczesne trendy antybiotykoterapii stanów zapalnych płuc u bydła zakładają jeszcze przed jej wprowadzeniem wnikliwe rozpoznanie czynnika zakaźnego oraz określenie stopnia jego wrażliwości na określony wybrany do leczenia antybiotyk, uwzględniają też aspekty szeroko pojętego dobrostanu zwierząt poddanych terapii, dążąc do ograniczenia stresu i ewentualnych efektów ubocznych stosowania leków, a także kładąc duży nacisk na minimalizację ryzyka związanego z narastaniem lekoodporności na antybiotyki wykorzystywane w rutynowej terapii.
Streptococcus uberis jest jednym z patogenów, które sprawiają najwięcej problemów w przypadku zapalenia wymienia, zarówno ze względu na częstotliwość występowania, różnorodność form postaci klinicznych, podwyższoną ilość komórek somatycznych, jak również problematyczne leczenie. Standardowe programy kontroli jakości mleka nie są wystarczająco skuteczne przy tej jednostce chorobowej. To wszystko sprawia, że paciorkowcowa postać zapalenia wymienia występuje coraz częściej oraz powoduje coraz większą frustrację hodowców.
Stan rozrodu na fermie bydła mlecznego jest jednym z głównych wyznaczników rentowności produkcji. Właściwe zarządzanie fermą, wsparte przez nowoczesne narzędzia informatyczne, może przeciwdziałać pogorszeniu parametrów rozrodu, związanemu z wysokimi wydajnościami mlecznymi. Podstawami zarządzania rozrodem są regularna rejestracja, przetwarzanie i analizowanie danych skutkujące skoordynowanymi działaniami profilaktycznymi i terapeutycznymi.
Dzisiaj stosuje się je na wielką skalę w medycynie, ale także hodowli zwierząt i wszędzie tam, gdzie trzeba ograniczyć rozwój drobnoustrojów. Średnie zużycie antybiotyków w Unii Europejskiej w roku 2015 według danych Europejskiej Sieci Monitorowania Zużycia Antybiotyków (European Surveillance of Antimicrobial Consumption Network) w lecznictwie otwartym wyniosło 22,4 DDD (dawka dobowa definiowana) albo 3,13 opakowania na 1000 mieszkańców na dzień i ma tendencję wzrostową. W lecznictwie zamkniętym zużyte zostało 2,0 DDD.
U 58 krów i jałówek podawano dwukrotnie w okresie poporodowym preparat Inmodulen (rutynowa -aplikacja w celu ograniczenia liczby i intensywności występowania mastitis). U pozostałych 67 sztuk (grupa kontrolna) preparat nie był podawany. Stwierdzono pozytywny wpływ badanego specyfiku na kształtowanie się wybranych wskaźników płodności – w tym zapładnialności po pierwszej inseminacji.
Celem terapii antybiotykowej jest mikroorganizm odpowiedzialny za infekcję, w związku z tym usunięcie go z organizmu jest krytycznym warunkiem wyleczenia choroby. Jednakże antybiotyki nie są w stanie całkowicie wyeliminować patogenu bez pomocy układu odpornościowego organizmu.
Leptospiroza, występująca powszechnie na całym świecie, jest ważną chorobą infekcyjną u ludzi i zwierząt. Jest ona szczególnie niebezpieczna dla młodych zwierząt oraz samic będących w ciąży, stanowiąc jednocześnie zagrożenie dla opiekujących się nimi ludzi. Głównymi objawami są ronienia samic oraz rodzenie się martwych lub słabych noworodków. W artykule omówiono występowanie zakażeń bakteriami z rodzaju Leptospira u bydła i świń oraz sposób ich diagnostyki i leczenia.
Ostatnio wprowadzone strategie dotyczące ograniczenia stosowania antybiotyków w produkcji zwierząt przeznaczonych do spożycia przez mieszkańców Europy przekładają się na zwiększone zużycie szczepionek w celu uniknięcia skutków ekonomicznych kilku ważnych chorób u świń.
Racjonalne stosowanie antybiotyków jest w ostatnich latach przedmiotem szerokiej dyskusji. Niezależnie od różnych opinii odnośnie udziału „weterynarii” w narastaniu lekooporności bakterii konieczne, z wielu względów, jest racjonalizowanie wykorzystania antybiotyków w ochronie zdrowia zwierząt, w tym w produkcji trzody chlewnej. Odpowiedzialne stosowanie antybiotyków powinno stanowić integralną część dobrych praktyk weterynaryjnych.
Trwa sezon wyźrebień u koni. Klacze zazwyczaj same radzą sobie z porodem i rzadko wymagana jest interwencja weterynaryjna. Jednak jeśli mamy do czynienia z jakimkolwiek zaburzeniem akcji porodowej, zawsze jest to stan zagrażający życiu źrebięcia i klaczy. Konie są pod tym względem specyficznym gatunkiem, w porównaniu z innymi zwierzętami gospodarskimi. W dalszym ciągu w terenie spotyka się problemy, których źródłem jest nieprawidłowo przeprowadzona pomoc porodowa. Celem tego artykułu jest usystematyzowanie wiedzy na temat fizjologicznego porodu klaczy.
W numerze 1/2017 na łamach „Weterynarii w Terenie” rozpoczęliśmy dyskusję na temat ochrony antybiotyków w ramach programu One Health. Medycyna weterynaryjna odgrywa istotną rolę w tym programie, a w ciągu ostatnich dwóch lat w krajach UE zaszły duże zmiany, osiągnięto niekiedy spektakularne wyniki, dlatego w artykule tym chcielibyśmy przedstawić Państwu informacje na temat kroków, jakie zostały podjęte w wybranych krajach Europy zachodniej oraz przyjrzeć się, na jakiej pozycji stoi Polska.